caketasviri

رنگ خوراکی چیست؟

رنگ خوراکی سال‌ها است که توسط آشپزها در غذاها و خوراکی‌ها استفاده می‌شود. از رنگ‌های خوراکی در صنایع غذایی به عنوان افزدونی در محصولات مختلف استفاده می‌شود. در گذشته از مواد طبیعی برای رنگ خوراکی استفاده می‌کردند. اما برای اولین بار در اواسط قرن نوزدهم، بشر توانست رنگ مصنوعی از زغال سنگ نیز تولید کند.

استفاده از خرید انواع رنگ خوراکی طبیعی در زندگی ما بسیار رواج دارد. شما می‌توانید کاربرد آن را در غذاها و نوشیدنی‌های که در طول روز مصرف می‌کنید، مشاهده کنید. برای مثال اگر غذایی رنگ و طعم پرتقال داشته باشد، از رنگ خوراکی برای روشن تر کردن رنگ نارنجی جهت یکنواخت شدن این رنگ استفاده می‌شود.

در طی این سال‌ها، هر ساله چندین رنگ خوراکی با منشا طبیعی یا مصنوعی معرفی شده است. البته لازم به ذکر است، رنگ خوراکی مصنوعی معرفی شده، باید آزمایش‌های مختلفی را جهت بررسی سمی‌نبودن طی کند. سازمان‌های غذا و دارو در کشورهای مختلف برای پیشگیری از خطرات احتمالی بعضی از رنگ خوراکی مصنوعی آزمایش‌های سختی را اجرا و پیگیری می‌کنند.

می‌توان گفت اکثر این رنگ خوراکی‌ها، رنگ خوراکی مصنوعی است. البته نمی‌توان وجود و کاربرد رنگ خوراکی طبیعی را نیز نادیده گرفت. از بین رنگ خوراکی‌ها، رنگ خوراکی سبز و قرمز بیشترین مصرف را در فروشگاه‌ها و رستوران‌ها دارند. این هم به علت جذاب بودن این دو رنگ و اثری است که بر روی مصرف کننده می‌گذارند.

حال که با رنگ خوراکی تا حدودی آشنا شده اید، در ادامه به معرفی انواع رنگ خوراکی می‌پردازیم.

انواع رنگ خوراکی

قیمت انواع رنگ خوراکی را در دسته بندی‌های مختلفی قرار می‌دهند. در این جا هم سعی کرده ایم که رنگ خوراکی را در دسته بندی‌های مختلف معرفی کنیم. معروف ترین این دسته بندی هم که بالاتر به آن اشاره کرده ایم، رنگ خوراکی مصنوعی و رنگ خوراکی طبیعی است. در ادامه بیشتر در این مورد توضیح می‌دهیم:

- رنگ خوراکی مصنوعی:

این رنگ‌ها از مواد شیمیایی مختلفی تشکیل شده اند. این مواد شیمیایی معمولا از فرآورده‌‌‌ای نفتی به دست آمده است. این رنگ‌ها به طور مستقیم در طبیعت وجود ندارند و برای به دست آوردن آن‌ها با استفاده از راه حل‌های شیمیایی از زغال سنگ یا نفت به دست می‌آیند.

البته کاربرد این رنگ‌ها نامحدود است و تنها به صنایع غذایی ختم نمی‌شود. برای مثال در رنگرزی، صنایع داروسازی و… نیز کاربرد دارد. همان طور که گفتیم رنگ‌های مصنوعی کاربردهای زیادی دارد و تعداد کمی‌از رنگ‌های مصنوعی، رنگ خوراکی مصنوعی نیز هستند. اکثر این رنگ‌ها سمی‌هستند و طبیعتا مجاز برای مصرف غذایی نیستند.

تولید کنندگان در صنایع غذایی نیز این نوع رنگ‌ها را بیشتر از رنگ خوراکی طبیعی ترجیح می‌دهند. یکی از دلایل آن هم این است که این رنگ‌ها، رنگ‌های جذاب و درخشان تری را ارائه می‌کنند.

رنگ‌های مجاز مصنوعی که در تولید مواد خوراکی در صنایع غذایی ایران کاربرد زیادی دارند: سان ست یلو (نارنجی) – کینولین یلو (زرد) – برلیانت بلو (آبی) – ایندیگوتین یا ایندیگوکارمین (آبی) _ آلورارد (قرمز) – پونسیو (قرمز) – کارموزین (قرمز). برای نمونه از رنگ‌های نارنجی در تولید نوشابه و پفک یا از رنگ قرمز در تولید انواع لواشک استفاده می‌شود.

لازم به ذکر است که استفاده از رنگ خوراکی مصنوعی با توجه به آزمایش‌هایی که بر روی آن‌ها انجام شده است، تاثیرات خاصی بر روی سلامت ندارد. با این حال استفاده بیش از حد آن توصیه نمی‌شود.

در بالا گفتیم این رنگ‌ها جذاب و درخشان هستند. می‌دانیم که با افزایش جمعیت و همچنین افزایش تولیدات، درخواست استفاده از رنگ‌های خوراکی نیز بیشتر شده است. دلایل دیگری نیز برای استفاده بیشتر رنگ خوراکی مصنوعی نسب به رنگ‌های طبیعی وجود دارد. رنگ‌های خوراکی مصنوعی ماندگاری بسیار بیشتری نسبت به رنگ طبیعی دارند. به علاوه به هنگام تولید رنگ مصنوعی هیچ محدودیتی در تولید رنگ ندارید و دست شما بازتر است. مهم ترین دلیل نیز هم هزینه است. استخراج رنگ‌های طبیعی بسیار پیچیده هستند و طبیعتا هزینه بیشتری نیز دارند. رنگ‌های محبوبی که می‌توان در صنایع غذایی نام برد:

-اریتروزین: رنگ قرمز گیلاسی که معمولاً در آب نبات، بستنی و ژله‌های تزئین کیک استفاده می‌شود.

-قرمز آلورا رد: رنگ قرمز تیره که در نوشیدنی‌های ورزشی، آب نبات، چاشنی‌ها و غلات استفاده می‌شود.

-تارتازین: رنگ زرد لیمویی که در آب نبات، نوشابه، چیپس و ذرت بو داده یافت می‌شود.

-زرد غروب آفتاب: رنگ زرد نارنجی است که در آب نبات، سس، محصولات پخته شده و میوه‌های نگهداری شده استفاده می‌شود.

-آبی درخشان: رنگی به رنگ سبز مایل به سبز که در بستنی، کنسرو نخود فرنگی، سوپ‌های بسته بندی شده و بستنی استفاده می‌شود.

-نیلی کارمین: یک رنگ آبی سلطنتی که در آبنبات، بستنی و تنقلات یافت می‌شود.

- رنگ خوراکی طبیعی:

همان طور که از اسم این رنگ‌ها مشخص است، این رنگ‌ها منشا شان طبیعی است. همان طور که گفتیم رنگ‌های مصنوعی درخشندگی و جذابیت بیشتری دارند. با وجود رنگ مصنوعی، خرید رنگ خوراکی طبیعی توسط صنایع کاهش یافت. علاوه بر این که این رنگ‌ها پررنگی لازم را ندارند، مقاومت زیادی نیز دربرابر نور و حرارت نیز ندارند. همچنین ممکن است رنگ خوراکی طبیعی تغییر نیز بکند و رنگ اصلی خودش را از دست بدهد. با این حال در سال‌های اخیر استفاده از رنگ خوراکی طبیعی با همه این ضعف‌ها، تقضای بیشتری داشته است. و این افزایش تقاضا را مدیون پیشرفت تکنولوژی در استخراج رنگ‌ها و بدون عارضه بودن رنگ‌های طبیعی هستیم.

را می‌توان در مواد طبیعی زیر استخراج کرد:

صورتی: توت فرنگی ، تمشک، انار و گیلاس
قرمز: چغندر ، گوجه فرنگی و لبو
پرتقال: هویج ، فلفل قرمز ، سیب زمینی شیرین
زرد: زعفران ، زردچوبه
سبز: چای ماتچا ، اسفناج و ریحان
آبی: کلم قرمز + جوش شیرین
بنفش: زغال اخته ، سیب زمینی شیرین بنفش
قهوه ای: قهوه ، چای ، کاکائو
سیاه: زغال فعال

همان طور که مشخص است، اکثر این رنگ‌ها از گیاهان مشتق شده اند. علاوه بر این که تاثیر منفی بر روی سلامتی ما ندارند، به خاطر داشتن آنتی اکسیدان‌ها حتی برای بدن ما مفید نیز هستند. با این حال به دلیل این که از مواد طبیعی تشکیل شده اند، ممکن است دارای بو و طعم خاصی نیز باشند که متناسب با سلیقه همه نباشد. البته اکثر این رنگ‌های خوراکی طبیعی در آب حل نمی‌شوند و تنها می‌توانند در روغن حل بشوند. بعد از فرآوری با مواد مختلف، می‌توانند در آب نیز حل بشوند و در نهایت در صنایع غذایی نیز کاربرد داشته باشند.

دسته بندی‌های مختلفی در رنگ خوراکی موجود است. برای مثال رنگ‌های گیاهی، حیوانی، سنتزی، رنگ‌های مشابه طبیعی و رنگ‌های غیرآلی نیز به عنوان دسته بندی وجود دارد. در ادامه نیز به کاربرد رنگ خوراکی اشاره می‌کنیم.

انواع رنگ خوراکی ژله ای طبیعی